รู้จักการวัดปากมดลูก ป้องกันแม่คลอดก่อนกำหนด

หนึ่งในความปรารถนาสูงสุดของคุณแม่ตั้งครรภ์ คือการคลอดลูกน้อยได้อย่างปลอดภัย ลูกน้อยแรกคลอดมีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงมากที่สุด   แต่ปัญหาหนึ่งที่คุณแม่หลายๆ ท่านต้องพบเจอ คือภาวะคลอดก่อนกำหนด  ที่ทำให้คุณแม่จำเป็นต้องคลอดก่อนเวลา ลูกน้อยต้องคลอดในขณะที่ยังตัวเล็ก มีโอกาสเจ็บป่วย และพิการ รวมทั้งอวัยวะต่างๆ ยังทำงานหรือพัฒนาได้ไม่ดี

เรื่องการคลอดก่อนกำหนดแบบนี้ไม่มีครอบครัวไหนอยากให้เกิดขึ้น ดังนั้นจะดีกว่าไหม? หากเราสามารถตรวจสอบหรือเช็กก่อนได้ เพื่อป้องกันไม่ให้ภาวะคลอดก่อนกำหนดร้ายนี้เกิดขึ้น

รู้จักกับปัจจัยเสี่ยง เลี่ยงคลอดก่อนกำหนด

ไม่มีแม่ท้องคนไหนอยากให้ลูกคลอดก่อนกำหนด ดังนั้นการรู้ทัน ป้องกันไว้ น่าจะเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและดีต่อทุกคน เราจึงอยากให้คุณแม่ตั้งครรภ์มาลองสังเกตและรู้จักกับปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ที่อาจทำให้เกิดการคลอดก่อนกำหนด นั่นคือ

• คุณแม่ตั้งครรภ์อายุน้อยคือ อายุน้อยกว่า 18 ปี
• คุณแม่ตั้งครรภ์อายุมากเกินไป คืออายุมากกว่า 35 ปี
• คุณแม่มีโรคประจำตัวหรือภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ เช่น  โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ หรือครรภ์เป็นพิษ
• คุณแม่ตั้งครรภ์ มีประวัติเคยคลอดก่อนกำหนด ทำให้มีโอกาสคลอดก่อนกำหนดได้อีก
• เกิดอุบัติเหตุในขณะตั้งครรภ์ เช่น ครรภ์ถูกกระทบกระแทกอย่างแรง รวมถึงการทำกิจกรรมหนักๆ จนครรภ์ได้รับการกระทบกระเทือน
• มีเลือดออกในขณะตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนของสาเหตุต่างๆ เช่น รกเกาะขวางทางคลอด หรือรกลอกตัวก่อนกำหนด รกฝังตัวผิดปกติ ซึ่งทำให้แท้งบุตรและคลอดก่อนกำหนดได้
• คุณแม่ตั้งครรภ์มีการติดเชื้ออย่างรุนแรง เช่น การติดเชื้อของกระเพาะปัสสาวะ ไตติดเชื้อ การติดเชื้อในระบบสืบพันธุ์
• คุณแม่ตั้งครรภ์แฝด  หรือมีมดลูกผิดปกติ เช่น มีเนื้องอกในมดลูก ปากมดลูกไม่แข็งตัว และปากมดลูกขยายตัวก่อนครบกำหนดจนเป็นสาเหตุให้คลอดก่อนกำหนด

 การวัดปากมดลูก ป้องกันและลดปัญหาคลอดก่อนกำหนด

เพราะความเสี่ยงของการคลอดก่อนกำหนดมีค่อนข้างมาก หากคุณแม่ได้สังเกตรู้ก่อนเพื่อป้องกันจะทำให้ลดความเสี่ยงของการคลอดก่อนกำหนดได้ ซึ่งวิธีการหนึ่งที่ทางการแพทย์ใช้ในการป้องกันและลดปัญหาคลอดก่อนกำหนด คือการวัดปากมดลูก  แต่จะต้องทำอย่างไร มีข้อจำกัดหรืออันตรายหรือไม่…ไปดูกันค่ะ

• • การวัดปากมดลูกคืออะไร?

คือการตรวจคัดกรองว่าคุณแม่มีภาวะปากมดลูกสั้นหรือไม่ ด้วยวิธีการประเมินปากมดลูกจากการวัดความยาวของปากมดลูก ผ่านการสแกนด้วยอัลตร้าซาวนด์ทางช่องคลอด หรือโดยแพทย์ วิธีนี้เป็นการวัดความยาวและประเมินความยาวปากมดลูกของคุณแม่ตั้งครรภ์ว่ามีขนาดปกติ หรือมีความสั้นจนเสี่ยงที่จะคลอดก่อนกำหนด  การวัดปากมดลูกหรือัลตราซาวนด์ปากมดลูกนี้ มีความปลอดภัย คุณแม่ไม่เจ็บ

• • ทำไมต้องวัดปากมดลูก

เพราะปากมดลูกเป็นส่วนล่างของมดลูกที่เชื่อมต่อกับช่องคลอด ตามปกติหากคุณแม่ไม่ได้ตั้งครรภ์ ปากมดลูกจะมีความยาวอย่างน้อยประมาณ 3 ซม. ซึ่งหากในระหว่างตั้งครรภ์คุณแม่มีปากมดลูกสั้นกว่าปกติ จะสัมพันธ์และทำให้มีความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด  ยิ่งความยาวของปากมดลูกสั้นก็จะเสี่ยงคลอดก่อนกำหนดมากยิ่งขึ้น รวมถึงแพทย์จะได้ตรวจด้วยว่าคุณแม่มีการเปิดของปากมดลูกด้านในหรือเปล่า เพราะหากปากมดลูกเปิดเร็วก็อาจคลอดก่อนกำหนดเร็วด้วย

ดังนั้นการที่สูติแพทย์ทำการวัดความยาวปากมดลูกโดยอัลตราซาวนด์  จะสามารถช่วยประเมินหรือทำนายการคลอดก่อนกำหนดของคุณแม่ได้ล่วงหน้า พร้อมกับช่วยดูแลหาวิธีการป้องกันไม่ให้คลอดก่อนกำหนด ให้ลูกน้อยเติบโตอยู่ในท้องคุณแม่ได้เต็มที่และนานที่สุด

ตรวจเมื่อไร ช่วยได้อย่างไรบ้าง

การตรวจคัดกรองวัดความยาวปากมดลูก มักแนะนำให้คุณแม่ตั้งครรภ์ทำตั้งแต่อายุครรภ์ 18 สัปดาห์ขึ้นไป โดยนอกจากคุณหมอจะอัลตราซาวนด์การเติบโตหรือการเต้นของหัวใจลูกผ่านทางหน้าท้องปกติแล้ว ก็อาจขอตรวจเพิ่มเติมวัดความยาวปากมดลูกผ่านทางคลอดได้  ซึ่งหากแพทย์พบว่าปากมดลูกคุณแม่สั้นมากกว่า 2 ซม. คุณแม่อาจจะได้รับยาฮอร์โมนเหน็บทางช่องคลอด  หรือหากปากมดลูกสั้นมากกว่านี้ คุณหมออาจพิจารณาการเย็บผูกปากมดลูกเลย เพื่อลดความเสี่ยงของการคลอดก่อนกำหนดได้ หรือขึ้นอยู่กับภาวะของคุณแม่ตั้งครรภ์ในแต่ละท่าน และการประเมินจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ปฏิบัติตัวถูกต้อง ดูแลตัวเองดี ไม่มีคลอดก่อนกำหนด

เห็นไหมคะว่า การตรวจวัดความยาวปากมดลูก มีความสำคัญและมีประโยชน์ในการคัดกรอง เพื่อลดความเสี่ยง ต่อการคลอดก่อนกำหนดได้ หากคุณแม่ท่านใดสนใจข้อมูลเพิ่มเติมสามารถปรึกษาสูติแพทย์ที่ฝากครรภ์ไว้

รวมถึงคุณแม่ตั้งครรภ์ทุกท่านควรปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์ และดูแลตัวเองเพื่อลดความเสี่ยงในการคลอดก่อนกำหนดลงได้ เช่น  ไปฝากครรภ์สม่ำเสมอ เฝ้าสังเกตอาการหากมีอาการผิดปกติเจ็บป่วยต่างๆ  เช่น ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ รู้สึกท้องแข็งผิดปกติ มดลูกหดรัดตัวก่อนกำหนด รู้สึกเจ็บครรภ์  มีมูกเลือด มีน้ำเดิน ให้รีบไปพบแพทย์ทันที เพื่อให้คุณหมอตรวจภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด และช่วยยับยั้งการหดรัดตัวของมดลูก เพื่อให้ลูกน้อยได้เติบโตในครรภ์คุณแม่ให้ยาวนาน ได้พัฒนาร่างกายและอวัยวะต่างๆ ก่อนคลอดให้สมบูรณ์ตามกำหนดคลอดได้มากที่สุด